دين تركان در پيش از اسلام

[fuzuli]

ترك ها؛ تنگري / تئنگري (گؤك تانگري) را ابدي ، آفريننده موجودات ، قادر مطلق و بي همتا مي پنداشتند ، براي او بت (مجسمه) و پرستشگاه (معبد) نساخته بودند.

تركان اويغوري ، باور داشتند كه حكومتشان از سوي خداي آسمان ( گؤك تنگري) به ايشان عطا شده است و خود را " گؤك تورك" (تركان آسماني و مقدس) مي ناميدند.

نامه اي از امپراتوران هون در سال 133 ق.م به امپراتور چين در دست است كه پيروزي را خواست و مشيت " گؤك تنگري " دانسته است.

تاپقاچ (طمغاج) ها ، هون ها و تركان هر سال براي خداي آسمان و پيشينيان (اجداد) خود و قواي طبيعت ، در روزهاي خاصي اسب و گوسفند قرباني مي كردند. در روز قرباني ، فقط اسب و گوسفند قرباني مي شد و مردها اينكار را انجام مي دادند. استخوان هاي اسبان گرانقيمت قرباني شده در سراسر قلمرو تركان از آسيا تا اروپا به وفور يافت مي شود.

در ميان برخي قبايل صحرانشين و كوچرو ترك ، باور تقدس (قوُت) عناصر طبيعت از قبيل ماه ، خورشيد ، سنگ ، توفان و ... راه يافت و از پرستش الهه اي بنام " اوُماي" نيز سخن گفته شده است.

برخي مكان ها از قبيل جنگل ها و چمشمه زارها براي تركان تقدس (ايدوك) داشتند و "يئر- سوب" (يئر- سوُ) ناميده مي شدند. (براي نمونه " ايدو ك اؤتوكَن ")

http://www.samenblog.com/uploads/f/fuzuli/189247.jpg

جنگل اؤتوكن ، محلي مقدس براي تركان باستان

تركان ، مردگان خود را در "كورقان" دفن مي كردند .

در دوره حكومت اويغورها، آيين هاي بوديسم و مانويت به قلمرو تركان راه يافت. تركان بلغار (بولقار) مسيحي و تركان خزر يهودي شدند و سپس نور هدايت اسلام جهان تركان را روشن كرد.

 

نكته جالب اين است كه در باورهاي اقوام آلتايي جهان داراي يك خط سير پاياني است. در دنيايي كه پيوسته در حال تغيير و شدن است ، روزي انسان ها و گياهان و حيوانات نابود خواهند شد. نسل آدميان كاهش خواهد يافت و گناهكار زياد خواهند شد و ترس از خدا (تنگري) از بين خواهد رفت.

در نتيجه جنگ بزرگ ميان " اولگن " Ülgen (مظهر نيكي در ميان تركان) و " ائرليك " Erlik (نماد و مظهر شرّ ) همه موجودات بجز " اولگن" ( نماد خير و نيكي) خواهند مُرد. " اولگن " با ديدن مردگان فرياد خواهد زد: اي مردگان برخيزد. همه مردگان از نو زنده خواهند شد.