بیماری لوپوس و علائم آن

[yasi]

[h=1]بیماری لوپوس و علائم آن

[/h]http://img1.tebyan.net/big/1387/06/131791142552511191851091262138723810685113151.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

در سال های اخیر بیماری های اتو ایمیون، نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای دنیا شیوع وسیعی یافته است.

 

یکی از این بیماری ها، لوپوس می باشد که با نام انحصاری SLE که مخفف

Systemic Lupus Erythromatosis می باشد خوانده می شود.

 

 

متاسفانه هنوز هیچ گونه درمان موثری برای این دسته از بیماری ها پیدا نشده است و بهترین درمان تنها کنترل پیشرفت بیماری است.

 

 

این بیماری می تواند به مرور زمان بسیاری از سیستم های بدن را درگیر و آن ها را تخریب کند و مشکلات زیادی برای بیمار به همراه بیاورد. مسلما تشخیص هر چه زودتر و شروع هرچه سریع تر درمان در این بیماران اهمیت به سزایی دارد.

 

 

[h=2]خانم دکتر لطفا بفرمایید لوپوس چیست؟[/h]

لوپوس یک بیماری چند سیستمیک است، یعنی چند سیستم ارگان بدن را درگیر می کند در واقع لوپوس یک بیماری خود ایمنی چند سیستمی است که قسمت های مختلف بدن از جمله پوست، مفاصل، چشم، مغز، کلیه ها، قلب و ریه ها را درگیر می کند. این بیماری معمولا در خانم ها ی جوان بیشتر دیده می شود.

 

 

[h=2]علایم این بیماری کدام است؟[/h]

علایم این بیماری در افراد مختلف، به یک شکل نمی باشد و هر بیمار می تواند نوعی از بیماری را بروز دهد. ضمنا این طور هم نیست که سیستم های مختلف بدن همزمان درگیر شوند، بلکه به مرور درگیر می گردند. از علایم عمومی این بیماری می توان به ضعف، بی اشتهایی ، کاهش وزن ، و بی خوابی که می تواند به صورت مزمن و به حالت کوفتگی و خستگی باشد، اشاره کرد. این علایم می توانند مدت ها قبل از این که این بیماری کسی را مبتلا کند، در شخص دیده شوند. از علایم مهم این بیماری می توان به درد و ورم مفاصل اشاره کرد.

 

 

درد و و ورم مفاصل بیشتر در مفاصل کوچک اتفاق می افتد. اما مفاصل بزرگ هم می توانند درگیر شوند. علایم درگیری مفاصل به صورت درد، گرمی، قرمزی و تورم مفاصل مچ دست ها و مفاصل کوچک انگشتان و ناحیه آرنج، زانو، شانه، گردن و ران معمولا تظاهر می یابند. معمولا تعداد مفاصلی که درگیر می شوند کم می باشد، ولی اگر بیشتر از دو ناحیه مفصلی باشد، باید به عنوان یکی از معیارهای تشخیص این بیماری تلقی گردد. در این درگیری مفصلی، معمولا تخریب ایجاد نمی شود و آسیب دایمی در مفصل به جا نمی ماند. به عبارتی بیماری لوپوس مانند بیماری آرتریت روماتوئید باعث ایجاد تغییر شکل دایمی در مفاصل بیمار نمی شود.

 

 

از جمله ضایعات زخم مانند و قرمز رنگ و برجسته در نواحی مختلف پوست ایجاد می شود و گاهی اوقات تمام پوست حالت قرمز رنگی به خود می گیرد. در بعضی موارد، پوست دست ها و ناحیه بین بندهای انگشتان دچار قرمزی می شود. از دیگر درگیری های این بیماری، ریزش مو است که ممکن است ریزش مو گذرا و موقتی باشد و دوباره موها رشد خود را به طور طبیعی از سر بگیرند.

 

 

اما در یک ضایعه پوستی که به نام دیسکوئید لوپوس گفته می شود، ریزش مو به حالت اول بر نمی گردد و ضایعات پوستی در این نوع درگیری، به شکل ضایعات برجسته و همراه با افزایش ضخامت پوست می باشد که بعد از بهبود، به حالت اسکار(جوشگاه) باقی می مانند و در نتیجه ضایعاتی می باشند که نمای تخریبی از خود به جا می گذارند و اگر این ضایعات در پوست سر ایجاد شوند، ریزش مو شروع می شود و ریزش مو برگشت پذیر نمی باشد، ولی در خود لوپوس این ضایعات برگشت پذیر می باشند.

 

 

درگیری پوستی دیگر، به شکل لوپوس حاد می باشد. در این حالت قسمت هایی از پوست که در معرض نور قرار می گیرند مانند پوست صورت و قسمت های بالا تنه درگیر می شوند و به شکل ضایعات حلقوی و دایره ای شکل قرمز رنگ تظاهر می یابند.

 

 

http://img1.tebyan.net/big/1387/06/11318462248628421512220413310910214734170234.jpg

همان طور که گفته شد پوست از دیگر قسمت هایی است که درگیر می شود. درگیری پوست به شکل های مختلف مشاهده می شود. در این بیماران پوست صورت نسبت به نور حساسیت پیدا می کند و در برخورد با نور، پوست این بیماران دچار قرمزی و سوزش می شود و یک حالت راش پروانه ای شکل و یک پوست قرمز رنگ روی ناحیه گونه ها و پل بینی ایجاد می شود که معمولا به شکل بال پروانه می باشد و در دیگر قسمت های پوست، ضایعات مختلفی ایجاد می کند.

 

 

از علایم دیگر این بیماری زخم های دهانی است. این زخم دهان در خیلی از مواقع درد ندارد و پزشک می تواند با معاینه به خصوص در کام سخت این ضایعات را مشخص کرده و نسبت به درمان اقدام کند.

 

 

از علایم دیگر این بیماری درگیری کلیه ها می باشد. جهت بررسی کلیه ها، آزمایشات مختلفی لازم است. این بیماران هرچند وقت یک بار بایستی آزمایش ادرار خود را چک کنند و کلیه های خود را تحت معاینه قرار دهند. در ابتدا ممکن است است تغییرات فقط آزمایشگاهی باشد، و از نظر بالینی، بیمار علامت نداشته باشد.

 

 

از علایم دیگر ورم دور پلک ها، ورم اندام ها و فشار خون می باشد و هم چنین تغییر رنگ ادرار که به سبب وجود خون در ادرار می باشد. البته گاهی اوقات ممکن است بیمار هیچ علامتی نداشته باشد و پزشک با معاینه و آزمایش ادرار به مشکل کلیه ها ببرد.

 

 

از مشکلات دیگر این بیماری، درگیری قلب می باشد که ممکن است به صورت آب آوردن دور لایه خارجی قلب، درگیری عضلات قلب و درگیری دریچه های قلبی باشد.

 

 

گاهی ممکن است درگیری ریه به وجود آید که معمولا به شکل تجمع مایع در لایه جنب می باشد. ممکن است بافت بینابینی ریه دچار التهاب شده و در نتیجه به صورت ثانویه ایجاد عفونت کند. در این بیماران ممکن است فشار خون شریان ریه بالا رود و بیمار با سرفه و تنگی نفس و خلط و درد قفسه سینه مراجعه کنند.

 

 

درگیری دیگر بیماری لوپوس، درگیری مغز می باشد این درگیری می تواند خود را به صورت شروع اختلال شناختی و اختلال حافظه نشان دهد. ممکن است فراموشی ایجاد شود و علایم عصبی و درگیری اعصاب جمجمه ای، تشنج و بی حسی یک طرفه بدن اتفاق بیفتد و حتی ممکن است تشنج هایی پیش آید که گاهی اوقات به سختی با درمان کنترل می شوند.

 

 

از علایم دیگر، افسردگی است و حتی حالت جنون هم می تواند اتفاق افتد.

 

 

از درگیری های دیگر این بیماری، درگیری شکم می باشد که می تواند به صورت درگیری لایه صفاق و التهاب لایه صفاق باشد که باعث آب آوردن شکم می شود.

 

 

درگیری چشم از دیگر درگیری های این بیماری است که می تواند به صورت تاری دید و یا به صورت درگیری عروق ته چشم باشد. گاهی اوقات تاری دید این بیماران به خاطر درگیری پرده های مغزی می باشد. بنابراین ته چشم این بیماران باید حتما معاینه شود.

 

 

از علایم دیگر این بیماری، درگیری خونی می باشد. این بیماران ممکن است دچار کم خونی شوند و پلاکت خون و گلبول های سفید خونشان کاهش پیدا کنند، به همین خاطر بایستی آزمایش خون برای این بیماران به صورت دوره ای و سرپایی انجام گیرد.

 

 

همچنین انعقاد پذیری خون در این بیماران زیاد می شود، در نتیجه باعث ایجاد لخته در سیستم عروق می شود. گاهی اوقات در وریدهای اندام تحتانی ممکن است لخته ایجاد شود.

 

 

خانم های مبتلا به این بیماری که دچار انعقاد پذیری خون می شوند ممکن است دچار سقط های خود به خودی شوند، به عبارتی یکی از علل سقط های مکرر می تواند وجود این بیماری باشد.

 

 

ماهنامه دنیای سلامت

[yasi]

[h=1]تشخیص و درمان بیماری لوپوس

[/h]http://img1.tebyan.net/big/1387/06/661425318919112586113155786619399345162.jpg

 

[h=2]عوامل ایجاد کننده و زمینه ساز این بیماری کدام اند؟[/h]عوامل ایجاد کننده این بیماری مانند بقیه بیماری های سیستم ایمنی ناشناخته می باشد، اما طبق بررسی های انجام شده، هم عوامل محیطی و هم عوامل ژنتیکی در ایجاد این بیماری دخالت دارند. در مورد عوامل ژنتیکی معلوم شده در خانواده هایی که مبتلا به بیماری لوپوس هستند، افراد آن خانواده حدود 3 تا 4 برابر بیشتر از افراد دیگر ممکن است دچار این بیماری شوند.

از عوامل محیطی نور آفتاب، به خصوص اشعه ماورای بنفش در ایجاد این بیماری نقش اساسی دارد و کسانی که بیشتر در معرض نور آفتاب و اشعه ماورای بنفش می باشند، به همان نسبت بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

از دیگر عوامل موثر، هورمون های جنسی هستند که بیشتر در مورد خانم ها تاثیر گذار می باشند. از عوامل دیگر می توان به تاثیر نامطلوب یک سری از داروها در خانم ها اشاره کرد. مصرف برخی داروها، بیماری لوپوس را در این افراد تشدید می کنند.

البته لازم به ذکر است این عوامل در ارتباط با لوپوس سیستمیک عنوان می شود و لوپوس دارویی علایم و علت های دیگری دارد. لوپوس دارویی، بیماری می باشد که فقط در اثر مصرف داروها ایجاد می شود و مانند لوپوس سیستمیک، سیستم های مختلف بدن را درگیر نمی کند.

عوامل ویروسی و میکروبی نیز به عنوان عامل ایجاد کننده این بیماری مطرح می باشند. مشاهده شده است افرادی که با جوانه های حاوی ماده آلفا آلفا در تماس زیاد می باشند، امکان ابتلا شدن آن ها به این بیماری بیشتر است.

[h=2]این بیماری بیشتر در چه افرادی دیده می شود؟[/h]این بیماری، بیشتر در خانم های جوان رخ می دهد و از دهه دوم و سوم عمر شروع می شود و بیشترین تعداد مبتلا شدن، در دهه سوم و چهارم می باشد، ولی ممکن است در هر سنی نیز دیده شود. از نظر شیوع، خانم ها در سنین باروری حدود 9 برابر آقایان و در سنین دیگر حدود 3 برابر آقایان به این بیماری مبتلا می شوند.

[h=2]راه های تشخیص این بیماری کدام است؟[/h]در تشخیص این بیماری حدودا 11 علامت تشخیصی داریم. اگر از این 11 مورد، حداقل 4 مورد در یک بیمار موجود باشد، تشخیص لوپوس قطعی می شود. در این بیماری مجموعه علایم بالینی با هم در تشخیص بیماری استفاده می شوند. اما با توجه به این که همه علایم ممکن است به صورت پشت سر هم در یک فرد ایجاد نشود، گذشت زمان خیلی وقت ها تشخیص را قطعی خواهد کرد.

بایستی به بیمار فرصت داده شود و چند بار مراجعه کند تا مشخص شود که بیمار مبتلا به لوپوس است یا نه، زیرا ممکن است همه علائم در یک زمان و در آن واحد با هم ایجاد نشوند و همانطور که گفته شد باید حداقل 4 مورد از 11 مورد در یک

http://img1.tebyan.net/big/1387/06/391344721449219615216015811424243187242146.jpg

شخص موجود باشد تا به آن فرد، بیمار مبتلا به لوپوس اطلاق شود.

[h=2]راه های درمان این بیماری کدام است؟[/h]راه های درمان با توجه به این که کدام یک از علایم ذکر شده در بیمار موجود می باشد، متفاوت بوده و باید مشخص شود بیمار کدام یک از علایم را دارد؛ مثلا اگر بیمار دچار مشکلات مفصلی و یا پوستی شده باشد، داروهایی مانند استروئیدها و یا کورتون(پردنیزولون) با دوز پایین توصیه می شود. این بیماران نباید زیاد در معرض نور آفتاب قرار بگیرند، به خصوص در ساعت هایی که تابش نور آفتاب شدید است.

در این بیماران بر اساس علایم موجود، درمان شروع می شود. برای بیمارانی که اختلالات سیستم هایی مانند مغز و کلیه را به حالت شدید داشته باشند، بایستی از داروهای سایکوتوکسیک یا داروهای قوی تر که سیستم ایمنی را ضعیف می کند، استفاده شود.

[h=2]آیا این بیماری بعد از درمان ممکن است عود مجدد داشته باشد؟[/h]در درمان این بیماری، پیگیری از اهمیت خاصی برخوردار است و با توجه به اینکه برای این بیماران درمان قطعی و اساسی وجود ندارد و فقط بیماری کنترل می شود، بنابراین نیاز به پیگیری های مجدد وجود دارد. این بیماران باید بدانند که اگر در یک دوره، بهبودی پیدا کردند، بدان معنی نمی باشد که تا آخر عمر بهبودی کامل خواهند داشت، مثلا اگر مشکل کلیه این بیماران برطرف شد و مقدار دوز داروها کم شد، نباید درمان بیماری را رها کنند و بایستی هر چند وقت یک بار از لحاظ آزمایشگاهی و بالینی به دقت بررسی شوند.

[h=2]عدم درمان به موقع چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟[/h]عدم درمان به موقع، عوارض خطیری دارد، طوری که اگر این بیماران به موقع درمان نشوند و مثلا درگیری ریوی شدت پیدا کنند، احتمال فوت شدن بیمار حتمی است و یا اگر ناراحتی کلیه داشته باشند، ممکن است دچار نارسایی کلیه شده و نیاز به دیالیز پیدا کنند و کلیه تا آخر عمر کارآیی خود را از دست بدهد.

به طور کلی اگر در یکی از موارد و علایم ذکر شده، نسبت به درمان به موقع اقدام نشود، ممکن است منجر به فوت بیمار شود.

[h=2]آیا راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود دارد؟[/h]با توجه به اینکه علت بیماری به طور کامل مشخص نمی باشد، بنابراین راه پیشگیری خاصی نیز وجود ندارد، ولی خانواده هایی که دچار این بیماری هستند بایستی به محض مشاهده اولین علامت، مثلا با مشاهده راش پوستی یا درد مفصل یا ورم صورت، سریعا به پزشک مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند.

[h=2]این بیماری همراه چه بیماری های مشابه دیگری می تواند اتفاق افتد؟[/h]این بیماری می تواند هم زمان با سایر بیماری ها رخ دهد، مثلا چند بیماری روماتیسمی با هم موجود باشد؛ یا به همراه لوپوس، بیماری آرتریت روماتوئید هم داشته باشند؛ و یا همزمان اسکلرودرمی هم موجود باشد، ولی نباید این بیماری یا بیماری های مشابه اشتباه شود.

به عنوان مثال کسی که بیماری خونی دارد، نباید با سرطان خون اشتباه شود؛ یا بیماری که سرطان کلیه دارد، نباید با سایر بیماری های کلیه اشتباه شود.

به دلیل اینکه بیماری لوپوس، همه قسمت های بدن را درگیر می کند، در درمان این بیماری باید نهایت دقت انجام گیرد.

[h=2]توصیه شما به افراد مبتلا به این بیماری کدام است؟[/h]این بیماران بایستی به محض مشاهده اولین علامت این بیماری به پزشک مراجعه کنند، به خصوص بیمارانی که مشکل کلیوی دارند، چون اگر بلافاصله نسبت به درمان اقدام کنند، کلیه خیلی خوب به درمان جواب می دهد. اگر سریعا کلیه درمان نشود، بیمار در مدت کمی دچار نارسایی کلیه خواهد شد.

فراموش نکنید با درمان این بیماری خیلی از مشکلات بیمار حل خواهد شد و از عوارض بعدی جلوگیری می شود و تا حدود زیادی بیماری خاموش خواهد شد، ولی اگر به موقع مراجعه نشود، عوارض شدیدتری ممکن است به همراه داشته باشد.

 

 

 

ماهنامه دنیای سلامت