JaVaD ارسال شده در مهر 26، 2013 اشتراک گذاری ارسال شده در مهر 26، 2013 موزه جواهرات یکی از موزه*های پرطرفدار ایران است که هر روز صد*ها علاقه*مند و بازدیدکننده را به خود جلب می*کند و هیچ وقت فکر نکرده*اید دارایی آن، پشتوانه پولی کشورمان است و حتی نامش می*تواند پشتوانه خوبی برای ریال کشورمان باشد. موزه جواهرات ملی از سال 1334 محل نگهداری با ارزش*ترین دارایی ایران بوده است. گرچه برخی جواهرات آن با تاسیس بانک ملی سال 1316 شمسی در اختیار خزانه آن بانک قرار داشت، اما در **نهایت با تاسیس بانک مرکزی از سال 1334 در خزانه*ای زیر نظر این بانک به مساحت حدود 1000 متر مربع نگهداری شده*اند. این موزه یا** همان خزانه جواهرات ملی از بدو تاسیس خود تاکنون به عنوان یکی از گنجینه*های بی*بدیل جهان با انواع و اقسام جواهرات تاریخی و ارزشمند خود علاوه بر معرفی توانایی جواهرسازان و هنرمندان ایرانی در کنار تمدن کشور به حفظ پول ملی کشورمان نیز کمک کرده است. http://www.beytoote.com/images/stories/iran/ir2304.jpg بدون تردید حالا که نام این موزه بی*بدیل را متوجه شده*اید به یاد الماس بسیار معروف دریای نور افتاده*اید، اما در نظر داشته باشید این الماس 182 قیراطی تنها برگ زرینی از این مجموعه عظیم و ارزشمند است. برگ زرینی که با ارزش خود همواره به عنوان نمادی از تمدن و ثروت ایران زمین بوده و خواهد بود. این جواهرات چه رازی در دل دارند؟ به طور کلی تا قبل از پادشاهان صفوی کمتر حاکم یا حکمرانی در ایران آن زمان بود که به فکر جمع*آوری یا نگهداری سنگ*های قیمتی و جواهرات باشد و برخی سنگ*های قیمتی یا طلا به صورت سرمایه*ای در دست تجار و افراد متول جابه*جا می*شد. اما از این تاریخ به بعد (907 تا 1114 هجری قمری) به دستور حکام وقت، سفرایی برای خریداری و جمع*آوری جواهرات و سنگ*های قیمتی به کشورهای اطراف یا دور دست مثل ایتالیا و فرانسه فرستاده شدند و با این کار اولین گام برای جمع*آوری و حفظ و نگهداری گنجینه*ای گرانبها در خزانه حکومت برداشته شد. این سنگ*ها یا زیورآلات گرانبها در خزانه سلطنتی و در پایتخت آن دوران یعنی شهر اصفهان نگهداری می*شد. با حمله محمود افغان به ایران، بخشی از این مجموعه گرانبها به تاراج رفت. بخشی از این جواهرات که از مرزهای ایران خارج شده بود به افغانستان امروزی و بخش دیگری به هندوستان رسید. این هدایا شامل مقدار زیادی وجه نقد، سلاح، جواهرات، سنگ*های قیمتی و پارچه*های نفیس بود، اما طبق اسناد تاریخی بسیاری از این هدایا هرگز وارد خاک ایران نشد، بلکه در میانه راه از سوی نادر به والیان یا حاکمان مختلف یا سپاهیان بخشیده و بخشی هم به امام رضا(ع) اهدا شد و در **نهایت بخش کوچکی از آن به پایتخت و خزانه سلطنت رسید به روایت تاریخ برخی جواهرات تحت اختیار افغان*ها با همت نادرشاه دوباره به ایران بازگشت و برای گرفتن دوباره بخش دیگری از جواهرات ایران که به هندوستان فرستاده شده بود نامه*ای از سوی نادرشاه به هندوستان ارسال شد که هرگز توسط هندی*ها پاسخی به آن داده نشد. در **نهایت نادرشاه در سال 1158 هجری قمری به منظور باز پس گرفتن جواهرات ایرانی تصمیم گرفت به هندوستان حمله کند که با وارد شدن سپاه نادر به هندوستان، حاکم وقت این کشور یعنی محمدشاه گورکانی برای جلوگیری از حمله نادر به سرزمینش علاوه بر جواهرات ایرانی مقداری هم هدایای بسیار ارزشمند برای او فرستاد. این هدایا شامل مقدار زیادی وجه نقد، سلاح، جواهرات، سنگ*های قیمتی و پارچه*های نفیس بود، اما طبق اسناد تاریخی بسیاری از این هدایا هرگز وارد خاک ایران نشد، بلکه در میانه راه از سوی نادر به والیان یا حاکمان مختلف یا سپاهیان بخشیده و بخشی هم به امام رضا(ع) اهدا شد و در **نهایت بخش کوچکی از آن به پایتخت و خزانه سلطنت رسید. پس از قتل نادرشاه، یکی از سران او به نام احمد بیگ افغان ابدالی، دست به غارت این جواهرات زد که بسیاری از جواهرات قیمتی غارت شده هرگز به ایران بازگردانده نشد. یکی از معروف*ترین جواهراتی که توسط این فرد از کشور خارج شد الماس کوه نور بود. این الماس گرانبها در اختیار احمدشاه درانی قرار گرفت و بعد از آن به دست رنجیت سینگ پنجابی افتاد و با شکست دادن او توسط انگلیسی*ها کوه نور ایرانی به دست کمپانی هند شرقی افتاد و به گواه تاریخ، مدتی بعد در سال 1266 هجری قمری با زور به ملکه ویکتوریا هدیه داده شد. http://www.beytoote.com/images/stories/iran/ir2304-1.jpg به این ترتیب در دوران قاجار بسیاری از جواهرات خارج شده از خزانه سلطنتی دوباره بازگردانده شد و برای جلوگیری از سرقت یا غارت مجدد آن*ها به دستور حکام قاجار بسیاری از جواهرات روی سازه*هایی مثل تاج کیانی، تخت طاووس، تخت نادر، کره جواهرنشان، سینی، شمشیر جهانگشای نادری، خنجر یا قلیان*ها نشانده شد تا علاوه بر کنترل بیشتر روی آن*ها در امان باشند. این جواهرات از چه تاریخی ملی شدند؟ به روایت تاریخ برای اولین بار جواهرات سلطنتی در دوره مظفرالدین شاه، مکتوب و رسید شدند. این اتفاق این*گونه رخ داد که با پیروزی مشروطه*خواهان بر حکومت، شاه برای حفظ جان خود از کاخ گریخت و به سفارت روسیه پناه برد. محمدعلی شاه، تعداد زیادی از جواهرات سلطنتی از جمله دریای نور را نیز به عنوان اموال شخصی همراه خود به سفارت روسیه برد که با پافشاری مشروطه*خواهان به ناچار برخی از آن*ها از جمله الماس دریای نور دوباره به کاخ گلستان منتقل و در **نهایت از آن*ها فهرستی تهیه شد تا از میزان واقعی این جواهرات اطلاعات دقیقی در دست باشد. اما اصلی*ترین زمانی که این جواهرات در واقع ملی یا به عبارت دیگر به بانک ملی ایران اهدا شدند مربوط به زمان رضاشاه است. در این دوره یک شرکت فرانسوی به نام کمپانی بوشرون به دستور شاه از همه جواهرات سلطنتی صورت*برداری و ارزش آن*ها را تعیین کرد و در **نهایت سال 1316 هجری شمسی با تاسیس بانک ملی ایران بسیاری از آن*ها به خزانه بانک ملی به عنوان پشتوانه پولی و مالی کشور منتقل شدند. http://www.beytoote.com/images/stories/iran/ir2304-2.jpg پشتوانه پول ملی چیست؟ از وقتی حواله یا بیجک در دست مردم و تجار به عنوان سند دارایی طلا یا نقره قرار گرفت و حمل و نقل طلا برای انجام مبادلات کاهش یافت، طلا یا نقره به عنوان پشتوانه حواله*ها در صندوق*ها ذخیره شدند. این اتفاق را می*توان اولین کارکرد طلا یا جواهرات به عنوان پشتوانه اسکناس معرفی کرد. بنابراین طبق عرف یا قانون، دولت*ها تا مدتی پیش با توجه به ذخایر طلا و جواهرات خود به انتشار اسکناس اقدام می*کردند. در واقع آن*ها با توجه به توان و ارزش پشتوانه ذخایر طلای کشور، اسکناس در اختیار عموم قرار می*دادند و هر واحد از پولشان را با مقداری معینی طلا ارزشگذاری می*کردند. در ایران نیز طبق قانون اساسی و بند یک قانون پولی و بانکی کشور، واحد پولی کشور ریال و برابر یکصد دینار انتخاب شده است. این مقدار پول یا یک ریال طبق قانون مذکور برابر 180 هزار و 55 ده میلیونیم (0/0108055) گرم طلای خالص تعریف شده است. به طور کلی بر اساس قانون یاد شده بانک مرکزی باید صد درصد میزان اسکناس منتشر شده، دارایی و وثیقه به عنوان پشتوانه ریال در اختیار داشته باشد که این پشتوانه عبارت است از: الف. طلا، ب. ارزهای خارجی، ج. اوراق بهادار. این دارایی*ها طبق همین قانون باید به صورت 25 درصد طلا و ارز و مابقی باید به صورت اوراق بهادار در خزانه موجود باشد. http://www.beytoote.com/images/stories/iran/ir2304-3.jpg اما اگر از جایگاه جواهرات ملی در این پشتوانه بخواهیم بدانیم لازم به یادآوری است در بند «ب» ماده 8 قانون پولی و بانکی کشور، این جواهرات به تصویب قانونی در مجلس از سال 1308 یعنی زمان رضاشاه، به عنوان وثیقه تعهدات ناشی از اسناد و اوراق بهادار دولت شناخته شده*اند. از این تاریخ به بعد جواهرات ملی به عنوان وثیقه و پشتوانه پولی ایران در اختیار بانک ملی و نهایتا در اختیار بانک مرکزی قرار گرفت، اما هرگز نباید فراموش کرد این وثیقه یعنی جواهرات ملی ایران برای اسناد دولتی فقط حالت شکلی دارند و از لحاظ ماهیت، تاثیری بر نحوه یا روند انتشار اسکناس و پشتوانه آن نخواهند داشت. از سوی دیگر، برخی اقتصاددانان امروزه بر این عقیده هستند که تقریبا یک دهه پس از جنگ جهانی دوم، دیگر طلا یا جواهر و ارزهای خارجی به عنوان پشتوانه مناسبی برای پول ملی کشور*ها نیست، بلکه تولیدات ملی منطقه و صنایع آن می*تواند بهترین پشتوانه برای پول ملی کشور انتخاب شود. ارزش این جواهرات چقدر است؟ اگرچه ارزش جواهرات ملی ایران به ارزش اقتصادی آن محدود نمی*شود، ولی از جواهرات ملی ایران به عنوان پشتوانه قدرت و ذخیره خزانه کشور و گاه به عنوان پشتوانه پول منتشر شده توسط بانک مرکزی استفاده می*شده است. از نظر فنی به لحاظ منحصربه*فرد بودن، بی*نظیر بودن و اهمیت تاریخی، قیمت*گذاری برای چنین جواهراتی (حتی به طور تقریبی) برای زبده*ترین کار*شناسان و ارزیابان نیز مقدور نیست. اما برخی مورخان تنها ارزش جواهرات غنیمتی ایران از هند را به ارزش آن زمان حدود 70 کرور روپیه برآورد کرده*اند. لینک به دیدگاه به اشتراک گذاری در سایت های دیگر More sharing options...
ارسال های توصیه شده
بایگانی شده
این موضوع بایگانی و قفل شده و دیگر امکان ارسال پاسخ نیست.